حتما تاکنون برايتان پيش آمده، قطعه‌اي از يک ترانه‌ي محبوب يا آهنگي که در تبليغات تلويزيوني شنيده‌ايد، بصورت مکرر حتي ثانيه‌هايي پس از برخواستن از خواب در ذهنتان تکرار شده و شما را آزار دهد. دانشمندان از اين وضعيت با عنوان خراش مغزي ياد مي‌کنند. خراش مغزي بسيار آزاردهنده است و راهکار مشخصي براي خلاص شدن از دست آن پيدا نشده، هرچند دانشمندان در آخرين يافته‌هاي خود، جويدن آدامس را بهترين راه‌حل براي رهايي از اين مساله‌ي آزاردهنده مي‌دانند.

خراش مغزي به حالتي اطلاق مي‌شود که در آن قسمتي از يک ترانه در ذهن انسان بصورت مکرر و بصورت ناخواسته تکرار مي‌شود. اين موضوع بسيار آزاردهنده است، بطوريکه گاهي اوقات حتي ثانيه‌هايي پس از برخواستن از خواب صبحگاهي نيز قطعه‌ي آهنگ مورد نظر در مغز تکرار مي‌شود. بسياري از کمپاني‌‌هاي تبليغاتي با بررسي عميق اين موضوع، آگهي‌هاي تلويزيوني يا راديويي خود را به‌گونه‌اي تهيه مي‌کنند تا در گذر زمان در ذهن مخاطبان تبديل به خراش مغزي شود. هرچند اين موضوع در نگاه مخاطبان چندان خوشايند نيست و شايد بسياري از آن مطلع نباشند، اما کمپاني‌هاي تبليغاتي از آن بصورت آگاهانه استفاده مي‌کنند تا با تکرار شعار تبليغاتي، وارد ضمير ناخودآگاه مخاطبان شده و همان حس دروني باشند که در زمان انتخاب کالا، کفه‌ي ترازو را به سمت برند تبليغ شده سنگين مي‌کند.
در صورتي که شما نيز برخي اوقات دچار چنين مشکلي مي‌شويد، پس با ما همراه باشيد تا نگاهي به آخرين يافته‌ي دانشمندان در اين خصوص داشته باشيم. مطالعات متخصصان در اين خصوص نشان مي‌دهد که جويدن آدامس خراش مغزي را از بين مي‌برد.
اما جويدن آدامس چگونه مي‌تواند باعث از بين رفتن خراش مغزي شود؟ علت اين موضوع بسيار جالب توجه است. اطلاعات ارائه شده نشان از اين دارد که علاوه بر منحرف کردن توجه مغز، جويدن آدامس دقيقا توجه مکانيزم سمعي مغز را به خود جلب مي‌کند که پيش‌تر قطعه آهنگ تبديل شده به خراش مغزي را تکرار مي‌کرد.
محققان آزمايش‌هايي را براي سنجش اثر جويدن آدامس در مقايسه با ساير روش‌هايي که مي‌تواند به از بين رفتن خراش مغزي کمک کند، انجام داده‌اند. براي مثال مي‌توان به ضربه زدن آرام روي سينه اشاره کرد که يک روش براي منحرف کردن تمرکز ذهن از تکرار آهنگ مورد نظر يا ممانعت از تکرار و يادآوري خاطرات يا تفکراتي است که نمي‌خواهيم در ذهن داشته باشيم. نتايج تحقيقات نشان مي‌دهد که ضربه زدن آرام روي سينه در مقايسه با حالتي که هيچ اقدامي صورت نمي‌گيرد، بسيار کارگشا است، اما اثر آن در مقايسه با حالتي که فرد آدامس مي‌جود، بسيار کمتر است. اين موضوع در زمان کنترل خراش مغزي اهميتي دو چندان پيدا مي‌کند.
در تحقيقات انجام شده، جويدن آدامس به‌عنوان فعاليتي محرک شناخته شده که در ساز و کار بخش سمعي يا شنيداري مغز که آهنگ‌ها را نيز يادآوري مي‌کند، موجب اختلال مي‌شود. به بيان بهتر، جويدن آدامس باعث مي‌شود تا در فرآيند يادآوري خاطرات غيرارادي که نمي‌توان با فکر کردن از دست آن خلاص شد، اختلال ايجاد شود. اگر چنين حالتي را تجربه کرده باشيد، مي‌دانيد که در صورت تمرکز يا فکر کردن، نمي‌توان از دست خراش مغزي راحت شد.
يافته‌هاي محققان نظريه‌هاي پيشين مطرح شده در علوم شناختي را بيش از پيش تاييد مي‌کند. براساس نظريه دانشمندان علوم شناختي، تلاش براي حذف يا مديريت فرآيند تفکر در ذهن کمترين اثر ممکن را در مقايسه با روش‌هاي ديگر دارد. براي مثال تلاش براي فکر نکردن در مورد يک موضوع خاص، نه‌تنها کمکي نمي‌کند، بلکه هجوم افکار در مورد موضوع مورد نظر را ضمانت مي‌کند، يعني نه‌تنها تفکر در آن موضوع قطع نمي‌شود، بلکه حجمه‌ي آن نيز افزايش مي‌يابد و با افزايش تلاش، افکار ناخواسته پايدارتر از پيش مي‌شوند. جويدن آدامس يا هر چيز ديگري که انسان را مجبور به جويدن کند، يک فرآيند مديريت افکار را در اختيار انسان قرار نمي‌دهد، بلکه فضايي را که مغز براي تکرار آهنگ در اختيار داشته را مال خود مي‌کند.
شايد در نگاه اول جويدن آدامس کم‌ارزش‌ترين راه براي کاهش خراش مغزي به نظر برسد. علاوه بر اين، دانشمندان در تحقيقات ديگر، به بهبود عملکرد مغز که با جويدن آدامس نصيب ذهن فرد مي‌شود، دست يافته‌اند. از اين جمله مي‌توان به بهبود حافظه، افزايش هوشياري، کاهش استرس، کاهش اشتها و بالا رفتن روحيه و همچنين قابليت يادگيري اشاره کرد.
براي مثال مي‌توان به تحقيقات انجام شده در دانشگاه کارديف اشاره کرد که در آن اثرات جويدن آدامس در مواردي نظير يادگيري، حافظه و هوش سنجيده شده است. براساس نتايج آزمايش، جويدن آدامس منجر به افزايش هوشياري و عملکرد ذهن مي‌شود، هرچند در مورد حافظه تغيير چنداني حاصل نشده است.
مطالعات ديگري نيز انجام شده که براساس آن‌ها ساير جنبه‌هاي حافظه با جويدن آدامس تقويت شده‌‌اند. از جمله‌ي مواردي که مي‌توان با جويدن آدامس تقويت کرد، يادآوري اسامي در حافظه‌ي بلند و کوتاه مدت است. مطالعه‌اي که در سال 2011 انجام شده، نشان از اين دارد که جويدن آدامس پيش از آغاز آزمون باعث افزايش عملکرد فرد مورد نظر شده در حالي که جويدن آدامس در حين برگزاري آزمون تاثير چندان زيادي روي افراد نداشته است. دليل ممکن براي اين موضوع را شايد بتوان در آماده شدن مغز براي فعاليت با جويدن آدامس تعبير کرد که دانشمندان از آن با عنوان «انگيختگي ناشي از جويدن» ياد مي‌کنند. جويدن آدامس براي 20 دقيقه با فعاليت ورزشي آرامي برابر است که نتيجه‌ي آن رسيدن حجم بيشتري خون به مغز انسان است.
شايد بهترين نمونه‌ي عيني براي کاهش استرس در انسان‌ها، مربيان فوتبال نظير سر آلکس فرگوسن و کارلو آنچلوتي باشند
دانشمندان جويدن آدامس را در کاهش اضطراب نيز موثر مي‌دانند. مطالعات صورت گرفته در سال 2009 ميلادي نشان از اين دارد که در شرايط آزمايشگاهي جويدن آدامس در افراد باعث کاهش سطح کارتيزول شده است. کارتيزول شناخته شده‌ترين هورمون استرس زا در انسان‌ها است. شايد بهترين نمونه‌ي عيني براي کاهش استرس در انسان‌ها، مربيان فوتبال باشند. شماري از شناخته‌شده‌ترين مربيان فوتبال، در حين بازي به جويدن آدامس مي‌پردازند که از جمله‌ي معروف‌ترين اين افراد مي‌توان به سر آلکس فرگوسن و کارلو آنچلوتي اشاره کرد. شايد اين مربيان از دلايل علمي پشت جويدن آدامس اطلاعي نداشته و فقط به صرف تجربه در حين بازي به جويدن آدامس مي‌پردازند.

بررسي تاثير جويدن آدامس که از آن به‌عنوان علوم جويدن آدامس ياد مي‌شود، بر پايه‌ي نظريه‌ها شکل گرفته، اما تحقيقات اخير در مورد تاثير جويدن آدامس براي از بين بردن خراش مغزي را بايد نقطه‌ي آغازي براي ادامه‌ي تحقيقات به منظور تاثير آن در مغز انسان خواند.
نظر شما در اين خصوص چيست؟ آيا شما نيز جزو افرادي هستيد که براي تمرکز در انواع کارها به آدامس پناه مي‌بريد؟ آيا گير افتادن در دام خراش مغزي و تکرار قطعات موسيقي را بصورت ناخواسته تجربه کرده‌ايد؟ به نظر شما جويدن آدامس مي‌تواند در اين خصوص تاثيرگذار باشد؟

منبع: زومیت